Anzac Anıt Mezarlığı Lone Pine

Kabatepe'den Conkbayırı istikametine doğru çıkıldığında Mehmetçiğe Saygı Anıtından sonra Kanlısırt'ta karşımıza çıkan mezarlık aynı zamanda Avustralya ve Yeni Zelanda ortak anıtı olup Avustralyalıların ana mezarlığı olarak bilinmektedir. Çanakkale'de savaşan ve mezarları bilinmeyen 3268 Avustralyalı, 456 Yeni Zelandalı, ölümcül yaralanmalar ve hastalıklar sonucu yarımadadan gönderilen ve hayatlarını kaybettikten sonra denize defnedilen 960 Avustralyalı ve 252 Yeni Zelandalı anısına yapılmıştır.
Mezarlığa defnedilen askerlerin çoğunluğunu Avustralyalılar oluşturmaktadır. Gerçekte burada yatan ve kimliği belli 668, kimliği belli olmayan 499 olmak üzere toplam 1167 kişi bulunmaktadır. Mezarı bilinmeyip de burada anılan 4936 ve burada yatan 1167 askeri düşünürsek mezarlık tam olarak 6103 kişinin anısına yapılmıştır. Ayrıca bu mezarlıkta savaşa katılan az sayıda Amerikalıdan birinin de mezarı bulunmaktadır.
25 Nisan 1915 günü Lone Pine Anıtı'nın bulunduğu mevkide 'tek bir cüce çam ağacı' vardı. O çam ağacı, bir kaç gün içinde havaya uçmasına rağmen, bu mevkiye 'Lone Pine' (Yalnız Çam) adını vermişti. Bir kaç ay içinde Kanlısırt, Avustralya milli tarihinde Gelibolu seferinin en kanlı ve zorlu muharebesinin – Kanlısırt Muharebesi'nin - yapıldığı yer olarak yerini almıştı.
6–7 Ağustos gecesi Anzak cephesinden -Kocaçimentepe'nin yüksek tepelerini zapt etmek için- yapılacak esas harekât Yeni Zelanda ve Avustralya tümeni ile bunlara eklenen diğer birliklerle yapılacaktı. 1. Avustralya tümeni de Türklerin Anzak cephesinin güneyindeki kuvvetlerinin kuzeye gönderilmesini engelleyerek Lone Pine'nın bulunduğu 400 rakımlı plato üzerinde taarruz serileri açıp kuzeydeki arkadaşlarına yardım etmiş olacaktı.

6 Ağustos akşamı 17.25'de, açıktaki Kraliyet Donanması zırhlılarının ve Anzak bölgesindeki müttefik tabyalarının Kanlısırtttaki Türk siperlerine şiddetli salvo ateşi açması, başlanacak olan taarruzu anons ediyordu. Nitekim 17.30'da da salvo ateşi durmuş 1. Avustralya tümeni saldırıya geçmişti. 6 Ağustos'ta başlayan taarruzda gece yarısına kadar Türk cephe hattının çoğu Avustralyalıların eline geçmişti ve daha ilerideki eski Türk haberleşme siperlerinde ileri karakollar kurulmuştu. Avustralyalı istihkâmcılar ayrıca içinde asker bulunmayan bölge boyunca güvenli bir siper hattı kazmışlardı ve bu sayede takviye birlikleri kendilerini Türk ateşine göstermeden buraya gelebiliyorlardı. Ancak gerçek Kanlısırt Muharebesi daha yeni başlıyordu.
Kanlısırt Türkler için sağlam ve önemli bir mevziiydi. Türkler, burada böyle bir hücum beklemiyorlardı ve çabucak kaybedilen mevzilerin acilen geri alınması için emir verilmişti. Avustralyalılar ve Türkler, üç gün üç gece Kanlısırt'taki bu siperlerde, muharebe alanı ölü ve yaralılarla dolup taşıncaya kadar çarpıştılar.
Anzaklar beklediklerinden fazla kayıp vermişlerdi. Bu çarpışmalarda verdikleri kayıpları bölgede taarruzda bulunan Çavuş Lawrence şöyle anlatıyor:
"Yanımda duran binbaşı bana 'Kazandık' diyor. Ulu Tanrım "Kazandık" -hemen yanımda duran cesetler zafer anlamına geliyorsa – o zaman asla yenilgi tatmayalım. Tam yanımda, yaklaşık 15 ayak (5 metre) uzağıma kadar olan yerde yatan 14 ölü askerimizi sayabiliyorum. Ah! Ne kadar acıklı bir manzara Onların tüneline girdiğimizde, başı ve omuzları delikten aşağıya sallanan ve kanı siperin içine damlayan bir askerimizi görüyoruz. Oturup seyrediyorum. Binbaşının tünele inen basamağa oturması ve askerin kanının onun sırtına damlayışı beni hayretler içerisinde bırakıyor."

Lone Pine Mezarlığı, Ağustosta (6–10 Ağustos) 3 gün süren kanlı çarpışmalarda 7000 askerin öldüğü ve yaralandığı alanda kurulmuştur. Aslında mezarlığın temelleri o günlerde atılmış; Avustralyalılar bu taarruzlarda ele geçirdikleri Türk siper ve tünellerinin (47. Alay 1.siperleri) içerisine ölülerini yığmış hatta Türk siperlerinden bazıları toplu mezarlığa çevrilmiş ve bu mezarlığın zeminini oluşturmuştur.
Lone Pine'da yaşanan bu olaylar hem Türkler, hem de Anzaklar için muharebeden "kanlı" hatıralar olarak akılda kalacak, nitekim bu noktanın "Kanlısırt" adını hak ettiği iki taraf için de teyit edilebilir olacaktı.